Tác phẩm Thiên Nga Vũ Điệu của Dũng Ka Cơ

Huy Hoàng
Thoạt nhìn tác phẩm Tùng La Hán có tên Thiên Nga Vũ Điệu, người ta đã thấy được sự hùng vĩ của cây làm choáng ngợp cả không gian. Với chiều cao cây 1,66m, chiều dài tán 4,06m, chu vi gốc cât 1,48m tác phẩm đã cho ta cảm giác to lớn, cổ kính hơn bao giờ hết với thân, bệ, tay, cành, bóng dáng cân đối: rễ tỏa ra xung quanh đều đặn, các tác lá phân chia thành tầng rõ rệt, tay huyền vươn dài uyển chuyển như một chú thiên nga đang nhảy múa…

dung-ka-co-1675827463.jpg

Tác phẩm Thiên Nga Vũ Điệu của Dũng Ka Cơ

Anh Lê Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Dũng Tâm hay còn gọi "Dũng K Cơ" là nguyên mẫu ngoài đời có thật ở Thái Nguyên đã đi vào Tiểu thuyết lừng danh "Hùng Karô" của nhà văn quân đội Chu Lai như những bóng tùng hiên ngang không chịu khuất phục trước bão táp phong ba mưa tuyết của cuộc đời. Anh yêu cây Tùng bởi cây Tùng tượng trưng cho người anh hùng đại trượng phu. Giữa bạt ngàn rừng xanh cổ mộc bao la cũng có thể bị những cây thân leo đeo bám từ thân, đến cành, là tạo thành những "thiên la địa võng" siết chặt đến chết dần chết mòn. Nhưng những cây Tùng lại chọn những nơi cao ráo, treo leo như ngọn núi lưng đèo để tọa lạc. Nó sẵn sàng chấp nhận chống chọi với những trận cuồng phong hay mưa tuyết quyết không chịu "núp bóng" dưới bất kỳ tán cây cổ thụ nào, cũng chẳng để những cây thân leo nào neo bám bao trùm. Tùng luôn hiên ngang đứng thẳng giữa dòng đời nghiệt ngã:

Gió lao xao vỗ ngọn tùng

Gian nan là nợ anh hùng phải vay.

Cuộc đời anh cũng giống như những bóng Tùng với bao thăng trầm "năm chìm bảy nổi" với những thử thách nhiều lúc tưởng chừng không thể qua nổi. Từng là Đảng viên, là anh Bộ đội Cụ Hồ với bao ước mơ, hoài bão và lý tưởng của thời trai trẻ. Rồi số phận như một con tàu trượt bánh khỏi đường ray anh cừ lao xâu vào vòng xoáy cuộc đời bao tăm tối và tội lỗi. Tình yêu của chị Kim Oanh đã làm cho trái tim chai sạn sắt đá của một người như anh đã mềm mại theo năm tháng. Nó giống như những mạch nguồn nước mát tưới cho những cây Tùng đã bao mùa khô hạn. Tình yêu và sự rung động của con tim đã gọi anh trở về với lương tri hướng thiện, về với chính mình của những ngày sắc son lý tưởng".

Chẳng thế mà anh Lê Văn Dũng suốt mấy chục năm qua đã đi trong và ngoài nước để sưu tầm cho mình cả một vườn tùng với đủ các chủng loại. Nổi bật là 18 cây đại cổ Tùng Lan Hán được giới sành chơi cây gọi là "Thập Bát La Hán Tùng". Trong đó, cây Tùng Kim Cương quý giá nhất có tên Thiên Nga Vũ Điệu được vị đại gia Đất Trà mua tại Đài Loan. Đây là một trong những tác phẩm độc đáo, hiếm có của nghệ thuật bonsai Đài Loan. Tác phẩm có niên đại khoảng 300 năm tuổi. Tác phẩm đã tham gia nhiều triển lãm bonsai Quốc tế và giành Huy chương Vàng tại triển lãm Bonsai Châu Á – Thái Bình Dương BCI năm 2017 – tại Đài Loan. Cũng vào năm đó, anh Lê Văn Dũng, giám đốc Công ty TNHH Dũng Tân từ ấn tượng mạnh mẽ với tác phẩm đã khiến anh phải tìm đến nhà vườn để chiêm ngưỡng và thương thảo với chủ nhân sử hữu để mang về Việt Nam.

Tác phẩm Tùng Kim Cương "Thiên Nga Vũ Điệu" mềm mại thượt tha đẹp như nàng Kiều soi bóng bên Hồ cá Koi Nhật Bản thì tác phẩm Tùng trực Quân tử lại sừng sững oai phong đứng thẳng chào đón khách ở cửa vườn. Tác phẩm này cũng được vận chuyển qua một hành trình rất công phu từ Đài Loan về Việt Nam. Mâm rễ to nổi gò căn cốt tỏa đều mọi phía. Tay đòn to khỏe, tỷ lệ rất hài hòa. Nhưng đẹp nhất, mê nhất là cành lèo chạy từ gốc tỏa sang ngang. Đĩa tán phẳng vươn đều về mọi hướng.Cái khó của tác phẩm này cũng là sự tài tình của người nghệ nhân nghệ sĩ tạo hình là chỉ một cây mà diễn tả được cái bao la bát ngát như cả một rừng Tùng với tần tầng lớp lớp các tán có trường độ cao thấp khác nhau. Tác phẩm sau khi về Việt Nam, được anh Lê Văn Dũng chăm sóc thuần dưỡng ngày càng mượt mà sinh trưởng và phát triển tốt.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia Sinh Vật Cảnh, tác phẩm Thiên Nga Vũ Điệu của anh Lê Văn Dũng là một trong những "đệ nhất cổ Tùng" của Việt Nam và khu vực hiện nay. Tác phẩm phẩm hài hòa cân đối đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí của một cây cảnh nghệ thuật đương đại: "Phô thân - Khoe dáng - Lộ căn/Cổ Linh - Tinh Tú - Kỹ dăm - Mịn tàn".

Như chúng ta đã biết, Tùng là loại cây cảnh quý hiếm bậc nhấn trong nhóm tứ quý: Tùng - Cúc - Trúc - Mai theo quan niệm của người Phương Đông. Tùng La Hán có tên khoa học Podocarpus macrophyllus, một loại cây thân mộc có khả năng chịu hạn tốt, thích nhiệt độ nóng ẩm, tuy nhiên Tùng La Hán là loài cây chịu lạnh kém. Cây có chiều cao trung bình từ 7-10m, tối đa là 20m, cành nhánh nhiều, tán lá rộng...được phân bố nhiều các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam. Lá của cây Tùng La Hán mọc so le, có dạng hình xoắn ốc, dày, cứng và có màu xanh đậm. Lá cây bền, ít rụng và xanh quanh năm. Qủa của cây có dạng hình trứng, khi chín có màu đỏ tía nhìn giống ông la hán khoác áo cà sa nên cây có tên gọi là Tùng La Hán. Hạt của cây được dùng để ươm trồng cây giống, trồng cây kiểng nội thất đẹp và sang trọng. Cây Tùng La Hán đẹp là một trong các loại cây được sử dụng rất nhiều trong các công trình như công viên, đình chùa, khuôn viên các công trình văn hóa, sân vườn, biệt thự. Tùng La Hán được xem là loài cây mang lại sư may mắn, phồn vinh, thịnh vượng nên được rất nhiều người sử dụng, đặc biệt là những người sành điệu trong làng cây cảnh. Tùng La Hán xanh quanh năm, là loài cây mang lại màu xanh tươi mát, không khí trong lành cho môi trường.

Ngắm tuyệt phẩm Tùng La Hán "Thiên Nga Vũ Điệu" nhóm tác giả của dự án "99 tuyệt phẩm cây cảnh nghệ thuật" do Nhà báo Vương Xuân Nguyên và Nhà thư pháp Lê Thiên Lý khởi xướng đã chép rằng:

Đệ nhất cổ Tùng tam bách niên

Phong ba, hàn tuyết thụ lâm kiên

Hùng tâm Dũng chí chân quân tử

Vũ Điệu Thiên Nga chấn cửa thiên.

Quyết Tuấn